Asset Publisher
Obszary Natura 2000
Celem działania europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000 jest powstrzymanie wymierania zagrożonych roślin i zwierząt oraz ochrona różnorodności biologicznej na terenie Europy. Do wdrożenia sieci zobowiązane są wszystkie kraje Wspólnoty.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:
- obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków,
- specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), chroniące siedliska przyrodnicze i gatunki roślin i zwierząt.
Podstawą wyznaczania obszarów Natury 2000 są kryteria naukowe.
Obszary Natura 2000 stanowią 40 proc. gruntów w zarządzie Lasów Państwowych, zajmują ponad 2,8 mln ha
Na terenie kraju obecnie jest wyznaczone 145 obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) i 864 obszary ochrony siedlisk (SOO). Pokrywają one ok. 20 proc. powierzchni kraju.
Większość obszarów naturowych powstała na terenach leśnych. Stanowią one 40 proc. gruntów w zarządzie PGL LP, zajmują ponad 2,8 mln ha.
Przeczytaj więcej o sieci Natura 2000.
Na obszarze Nadleśnictwa Limanowa istnieje 7 obszarów sieci Natura 2000, wszystkie to specjalne obszary ochrony siedlisk.
Ostoja Gorczańska (PLH120018) – obszar ochrony siedlisk o powierzchni 17998 ha, z których 2 583 ha znajduje się w zarządzie Nadleśnictwa Limanowa. Teren w większości leśny. Występują tu kwaśne i żyzne buczyny karpackie, jaworzyny, górskie bory świerkowe oraz łęgi olszowe. Wśród siedlisk nieleśnych wyróżniają się ziołorośla górskie i cenne zbiorowiska łąkowe.
Luboń Wielki (PLH120027) – utworzony w masywie Lubonia Wielkiego, częściowo na obszarze niszy osuwiskowej i jęzora osuwiskowego (2.5 ha) oraz, wyjątkowego w Beskidach Zachodnich, gołoborza (0.5 ha). W pobliżu liczne jaskinie. Teren pokryty w większości (90%) roślinnością leśną: buczyną karpacką oraz dolnoreglowym borem jodłowo-świerkowym. Na osuwisku rozwinęła się charakterystyczna roślinność osuwiskowa z zanokcicą północną. Całość obszaru (33,53 ha) znajduje się na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo.
Uroczysko Łopień (PLH120022) – chroni osuwiskowe zbocze masywu Łopienia, z pseudokrasową jaskinią (dł. 400 m, głęb. 19 m, szer. do 40 m), utworzoną w gruboziarnistych piaskowcach magurskich, będącą największym w Polsce miejscem hibernacji nietoperza – podkowca małego. W otoczeniu żyzna buczyna karpacka oraz torfowisko z rosiczką okrągłolistną. Dla obszaru ustanowiony został plan zadań ochronnych. Niemal całość obszaru (42,69 z 44,52 ha) znajduje się na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo.
Lubogoszcz (PLH120081) – obszar leży w obrębie szczytu góry Lubogoszcz, o stromych, porozcinanych jarami zboczach. Na silnie szkieletowych glebach wykształciła się jaworzyna z języcznikiem, zespół typowy dla stoków z przemieszczającym się rumoszem skalnym, oraz żyzna buczyna karpacka. Całość obszaru (17,13 ha) znajduje się na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo.
Ostoje Nietoperzy Beskidu Wyspowego (PLH120052) – 11 enklaw o łącznej powierzchni 5705 ha (z czego na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo - 1034,73 ha). Obszar obejmuje obiekty będące obszarami rozrodczymi i żerowania podkowców małych, nocków dużych i nocków orzęsionych. Wśród obiektów znajdują się m. in. : Klasztor w Szczyrzycu oraz kościoły m.in. w Skrzydlnej, Słopnicach, Nowym Rybiu.
Tarnawka (PLH120089) – położony na obszarze gór niskich i pogórza, siedliskowy obszar o powierzchni 140 ha (na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo - 3,46 ha), chroniący fragment zlewni potoku Tarnawka. W dobrze zachowanym korycie liczne meandry, usypiska żwirowe, łachy, skarpy, starorzecza i oczka wodne, z charakterystyczną dla tych form roślinnością. Brzegi oraz fragmenty nadrzecznej terasy porośnięte pionierską roślinnością kamieńców, ziołoroślami oraz zaroślami wierzbowymi i lasami łęgowymi. Na otaczających dolinę zboczach buczyny oraz łąki użytkowane ekstensywnie.
Łososina (PLH120087) – specjalny obszar ochrony siedlisk o powierzchni 345 ha (na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo - 0,31 ha), stworzony w celu ochrony ryb: łososia atlantyckiego, piekielnicy, świnki, głowacza pręgopłetwego, brzanki, pstrąga potokowego, śliza, strzebli potokowej i klenia. Drugim celem jest zapobieganie degradacji dwóch rzadkich w skali Europy nadrzecznych zbiorowisk wierzb wąskolistnych: zarośli wierzby siwej na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków oraz łęgów wierzbowych, a także równie rzadkiego łęgu topolowego. Dla obszaru ustanowiony został plan zadań ochronnych.
Asset Publisher
Asset Publisher
Lecznicze właściwości drzew. Buk zwyczajny
Lecznicze właściwości drzew. Buk zwyczajny
Lasy od zawsze dostarczały pokarmu, schronienia oraz materiału do budowy domów. Ogromne bogactwo flory miało kiedyś jeszcze jedno zastosowanie: ziołolecznictwo.
Rozmaite surowce zielarskie - z mniejszym lub większym skutkiem - stosowane były do leczenia wszelkich schorzeń, zranień, czy odmiennych stanów świadomości. Osoby posiadające tajemną wiedzę wykorzystywania roślin do leczenia cieszyły się szacunkiem wśród ludzi, choć zdarzało się, że posądzone o uprawianie czarnej magii, płonęły na stosie.
Współczesne nauki medyczne wykorzystują to ogromne dziedzictwo kulturowe i wiedzę zdobywaną przez pokolenia zielarzy w fitofarmakologii. Rośliny, pomimo ogromnego zasobu naszej wiedzy o nich, wciąż są fascynującym obiektem badań nad występującymi w nich substancjami.
Rozpoczynamy cykl artykułów, w których przedstawimy lecznicze właściwości drzew naszych lasów.
Buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.) jest obok jodły najbardziej pospolitym drzewem limanowskich lasów. Charakterystyczna gładka, popielata kora, niezliczone ilości jadalnych orzeszków zwanych bukwią oraz ogniste barwy w okresie jesiennym czynią to drzewo trudnym do pomylenia.
Surowcem zielarskim jest liść buka, w fitofarmakologii znany pod łacińską nazwą Folium Fagi oraz owoc - Fructus Fagi. Bukiew zawiera 35% tłuszczu, 23% białek, saponiny (substancje o działaniu moczopędnym, wykrztuśnym, sterylizującym - przeciwko grzybom, bakteriom czy pierwotniakom oraz wspomagającym działanie układu trawiennego), kwasy (jabłkowy, cytrynowy, wanilinowy), sole mineralne, cukry (w tym skrobię) oraz faginę (trujący alkaloid o działaniu halucynogennym; obróbka termiczna np. prażenie, pozbawia bukiew narkotycznych właściwości). Ponadto liście zawierają liczne związki fenolowe oraz flawonoidy: kwercetynę działającą przeciwzapalnie oraz antyalergicznie, mirycetynę o właściwościach przeciwutleniających oraz kemferol (o działaniu m.in. przeciwzapalnym).
Napar z bukowych liści ma silne właściwości odkażające, oczyszczające, słabe przeciwzapalne i przeciwalergiczne, uspokajające oraz pobudzające trawienie. Zalecany w przypadku stanów zakaźnych gardła i jamy ustnej. Napar lub nalewkę z liści buka należy stosować z umiarem - przedawkowanie objawia się zwiększoną sennością. Orzeszki buka przed spożyciem powinno się uprażyć. Większa ich dawka może spowodować dolegliwości żołądkowe. Młode, wiosenne liście o jaskrawozielonej barwie mają wyraźny kwaskowaty posmak, przypominający szczaw lub szczawik zajęczy, są bardzo dobrym dodatkiem do wiosennej sałatki lub do spożywania na surowo. Bukiew, po uprzedniej obróbce termicznej, można stosować jako dodatek do deserów oraz ciast.
Artykuł ukazał się w październikowym Głosie Limanowskim